Typisch: kretek sigaretten roken

Typisch: kretek sigaretten roken

door Marjolein den Dekker

Het is de meest geliefde bezigheid van de gemiddelde Indonesiër: roken. Een Indonesiër rookt kretek, een kruidige sigaret waarvan er jaarlijks miljoenen worden geproduceerd en worden opgerookt.

Een zoete, kruidige geur komt je tegemoet wanneer je het vliegtuig uitstapt. Indonesië ruikt als geen enkel ander Aziatisch land. Het eten, de uitlaatgassen, de dieren, maar nergens is de lucht zo typisch als in Indonesië. Het is de geur van kretek.

ZELF NAAR Indonesië?

Bekijk alle 233 reizen naar Indonesië

Nationale verslaving

Roken is een geliefde bezigheid van de Indonesiër. Maar pas sinds het begin van de twinigste eeuw roken de Indonesiërs kretek. Hoewel de sigaret nog niet eens zo'n lange geschiedenis kent, lijkt het een nationale verslaving. Maar liefst negentig procent van de Indonesische rokers rookt kretek.

Kretek bestaat naast tabak ook uit kruiden. Twee delen tabak en een mix van specerijen vullen de sigaret. Kruidnagel in combinatie met plantaardige oliën doen de sigaret knetteren tijdens het roken. Vandaar de naam kretek.

Kruidnagel

De productie van kruidnagels is van oudsher erg belangrijk voor de Indonesische economie. De archipel is een belangrijke producent van kruidnagel. Nederlandse kooplieden van de Verenigde Oost-Indische Compagnie laadden hele schepen vol met de kostbare specerij.

In het Javaanse plaatsje Kudus, in het noorden van centraal Java, zou een astmatische man de kretek sigaret hebben uitgevonden. Nitisemito was zijn naam. Hij mixte tabak met geplette kruidnagel en rolde dit in maïsbladeren. Onder de merknaam Bal Tiga werden de eerste kretek sigaretten in 1906 op de markt gebracht.

Bankroete uitvinder

Omdat de eerste kretek dus uit Kudus kwam, ontwikkelde het plaatsje zich tot het centrum van de kretek industrie. Op haar hoogtepunt telde de stad meer dan tweehonderd fabrieken. Tegenwoordig is hier nog maar een kwart van over. Grote bedrijven namen de productie over en uitvinder Nitisemito werd slachtoffer van het succes van zijn eigen idee. In 1953 overleed hij, bankroet.

Djarum, het derde grote merk, wordt nog steeds in Kudus gemaakt. De overige productie verhuisde ondermeer naar Soerabaya en Kediri op Oost-Java, waar respectievelijk de populaire merken Sampoerna en Gudang Garam nog steeds worden geproduceerd.

Hand gerolde kretek

Inmiddels worden niet alle sigaretten meer met de hand gerold. Kretek met filter worden machinaal in een fabriek gerold. Djarum produceert 140 miljoen sigaretten per dag. De fabriek in Kudus is open voor publiek en geeft rondleidingen. Het nabij gelegen Kretek Museum geeft vervolgens een interessant overzicht van ruim een eeuw kretek sigaretten.

Maar ongefilterde sigaretten worden nog steeds met de hand gerold op houten machines. Dit wordt rokok klobot genoemd. Sommige arbeiders kunnen tot zevenduizend sigaretten per dag rollen.

Verboden kretek

Er bestaat veel verschil tussen de diverse merken sigaretten. Meest populair zijn de milde varianten met filter. Maar de 'echte' kretek liefhebber rookt zonder filter, puur. Deze sigaretten zijn erg heftig voor de minder geoefende roker.

Hoewel de meningen uiteenlopen, zou de kretek sigaret goed zijn tegen een rokershoestje. De kruidnagel bevat natuurlijke krachten die verzachtend voor de keel zouden zijn. In veel Europese landen, waaronder Nederland, denkt men anders over deze vermeende helende werking van kretek.

Door het hogere teer en nicotine gehalte van de sigaretten, zijn bepaalde kretek sigaretten zelfs verboden. Alleen in de betere tabakszaken kun je een beperkt aantal merken kretek kopen.

Reizen Indonesië

Specialisten Indonesië

Stay tuned

Wil jij elke maand naar Azië?

  • Schrijf je in voor de maandelijkse nieuwsbrief boordevol foto's, prijsvragen en insider tips.
  • Ook ontvang je speciale deals van onze partners.
  • En profiteer je van de leukste kortingen op reisproducten.

Aanmelden nieuwsbrief

Thailand kenner